โรคไตในสุนัขและแมวแบ่งออกเป็น 2 ประเภท
1. ภาวะไตวายเฉียบพลัน (Acute Kidney Injury; AKI)
โรคไตวายเฉียบพลันเป็นสภาวะที่ค่อนข้างรุนแรงและเกิดขึ้นเร็ว สาเหตุอาจมาจากการรับประทานสารพิษหรือปัจจัยอื่นที่ทำให้การไหลเวียนของเลือดไตเกิดปัญหา อาการอาจรวมถึงสุนัขหรือแมวมีอาการสับสนทางจิตใจ, อาเจียน, น้ำหนักลดลง และเจ็บปวดที่หน้าท้อง ถ้ามีอาการดังกล่าวควรรีบพบสัตวแพทย์โดยทันที
2. โรคไตวายเรื้องรัง (Chronic Kidney Disease; CKD)
โรคไตวายเรื้อรังเป็นโรคที่เกิดขึ้นเป็นครั้งคราว และมีความเสี่ยงสูงในสุนัขและแมวที่สูงอายุ หรือเป็นโรคประจำเฉพาะสายพันธุ์ อาการของ CKD อาจไม่เห็นได้ชัดเจนในระยะแรก แต่อาจรวมถึงอาการอ่อนเพลีย และอาการปวดที่หลัง ในกรณีนี้ การรักษาเน้นการควบคุมอาหารและการดูแลสุขภาพร่วมกับการตรวจเลือดเพื่อควบคุมสภาพการทำงานของไตจะเป็นสิ่งสำคัญ
การตรวจวินิจฉัยเบื้องต้น
การตรวจเลือดเบื้องต้นที่สามารถช่วยในการประเมินสุขภาพไตของสุนัขและแมวได้แก่ Blood Urea Nitrogen (BUN), Creatinine (Cr), และ Symmetric Dimethyl Arginine (SDMA) ซึ่งมีคุณสมบัติแตกต่างกันในการตรวจสอบสภาพการทำงานของไต:
- Blood Urea Nitrogen (BUN): ช่วยในการประเมินสารและของเสียที่ไตต้องตัดสินใจกำจัด ค่า BUN สูงอาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น การรับประทานอาหารที่มีโปรตีนมากเกินไปหรือการอาเจียน
- Creatinine (Cr): เป็นสารที่สร้างขึ้นจากกล้ามเนื้อและถูกเผาผลาญในไต ค่า Cr สูงอาจแสดงให้เห็นถึงการทำงานของไตลดลง แต่ต้องระมัดระวังว่าอาจไม่แสดงอาการในระยะเริ่มต้นของโรค
- **SDMA (Symmetric Dimethylarginine) เป็นตัวบ่งชี้ความสมบูรณ์ของการทำงานของไตในสัตว์เลี้ยง
ในบทความนี้เรามาอธิบายว่าทำไม SDMA มีความสำคัญในระบบการดูแลสุขภาพของสัตว์เลี้ยง ดังนี้:
– การตรวจ SDMA ช่วยในการวินิจฉัยโรคไต: SDMA มีความสัมพันธ์กับการทำงานของไตในการกรองสารต่างๆ ออกจากร่างกาย การเพิ่มระดับ SDMA อาจช่วยในการตรวจวินิจฉัยโรคไตในสัตว์เลี้ยงในระยะเริ่มต้น ซึ่งสามารถช่วยให้มีการรักษาและดูแลสุขภาพไตได้อย่างทันเวลา
– การตรวจ SDMA ช่วยในการคาดการณ์การเจริญเติบโตของโรค: การตรวจระดับ SDMA ในระยะเริ่มต้นสามารถช่วยในการคาดการณ์ถึงการเจริญเติบโตของโรคไตหรือโรคอื่นๆ ที่สามารถส่งผลกระทบต่อร่างกายของสัตว์เลี้ยง
– การตรวจ SDMA ช่วยในการตรวจสอบประสิทธิภาพของการรักษา: ค่า SDMA อาจช่วยในการวิเคราะห์ประสิทธิภาพของการรักษาโดยการตรวจสอบการลดลงของระดับ SDMA หลังจากการรักษา
– อีกทั้งการรู้ค่า SDMA ยังช่วยในการเฝ้าระวังสุขภาพไตระยะยาว: การตรวจ SDMA อย่างสม่ำเสมอสามารถช่วยในการเฝ้าระวังสุขภาพไตของสัตว์เลี้ยงในระยะยาว
สรุป SDMA เป็นตัวบ่งชี้ที่สำคัญในการดูแลสุขภาพของไตในสัตว์เลี้ยง การตรวจระดับ SDMA ช่วยในการวินิจฉัยโรคไตในระยะเริ่มต้นและเฝ้าระวังสุขภาพไตในระยะยาว ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการรักษาสุขภาพของสัตว์เลี้ยงของคุณให้มีคุณภาพดีในระยะยาว
นอกจากการตรวจเลือด การตรวจเพื่อประเมินสภาวะของไตยังคงต้องพิจารณาการตรวจอื่น ๆ เพิ่มเติม เช่น X-ray, ultrasound, ตรวจปัสสาวะ, และการวัดความดันเลือด เพื่อความระมัดระวังและวางแผนการรักษาให้เหมาะสมตามความรุนแรงของโรคไตในสุนัขและแมว
**รู้ทันค่าไตเร็วขึ้น 2 เท่า ด้วย IDEXX SDMA ที่โรงพยาบาลสัตว์โคซี่แอนด์แคร์ ตรวจแล้วสามารถรู้ผลได้ทันที ! (ประมาณ 15 นาที หลังเจาะเลือด) แม้ไตจะเริ่มสูญเสียการทำงานเพียง 25% ก็สามารถตรวจพบได้ จากเดิม 75%
เขียนโดย สพ.ญ วิรดี วงค์เดือน / 8 ตุลาคม 2566
